پس از تسلط طالبان بر افغانستان، نظامیان پیشین به‌طور دوام‌دار مورد آزارواذیت، شکنجه و قتل قرار گرفته‌اند. ده‌ها هزار تن دیگر که با سقوط حکومت قبلی به ایران و پاکستان رفته‌اند، نیز با چالش‌های گسترده‌ دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اکثر این نیروها در کشورهای همسایه مصروف‌ کارهای شاقه هستند و ابراز نگرانی می‌کنند که اگر به افغانستان برگشتانده شوند، در خطر مرگ قرار خواهند گرفت. در تازه‌ترین مورد بیش از پنج ‌هزار تن از نظامیان پیشین نامه‌ای سرگشاده را به کانگرس ایالات متحده امریکا فرستاده‌اند. آنان در این نامه از امریکا خواسته‌اند که به وضعیت بد نیروهای امنیتی پیشین در ایران و پاکستان رسیده‌گی کند. در نامه نظامیان پیشین آمده که آنان در مبارزه مشترک علیه تروریسم بین‌المللی همدوش نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان جنگیده‌اند.

یکی از نیروهای امنیتی پیشین که چندی قبل به ایران رفته، می‌گوید که در بیش از دو سال گذشته شاهد بازداشت، ناپدید شدن و قتل همرزمانش بوده است. او که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود، تصریح می‌کند که حدود سه ماه پیش قاچاقی با خانواده‌اش به ایران رفته است و اکنون در معرض خطر اخراج اجباری قرار دارد. این نظامی پیشین تاکید می‌کند که در دو سال گذشته به‌گونه مخفیانه در افغانستان زنده‌گی کرده، اما سرانجام مجبور شده است کشور را ترک کند.

این نظامی پیشین که روزگار نه‌چندان دور مسوول تامین امنیت مردم بود‌، حالا خود با مشکل امنیتی دست‌وپنجه نرم می‌کند و از روزگار سخت مهاجرت و شکنجه در وطن، اندوه فراوان در سینه دارد. او می‌گوید: «نظامیانی که در افغانستان هستند، بسیار وضعیت بد دارند. باور کنید قصه می‌کنند و خودم تجربه کردم که وقتی دروازه کوچه زده می‌شود، می‌گویم که حتما طالبان آمده‌اند.»

از سوی دیگر امین‌الله رنجبر، یکی از نظامیان پیشین، ادعا می‌کند که جمهوری اسلامی ایران با نگاه انسان‌دوستانه از پنج میلیون شهروند افغانستان پذیرایی کرده و آنان از این کشور سپاس‌گزاری‌ می‌کنند. او اما از نهادهای حامی حقوق بشر و کشورهای پناهنده‌پذیر انتقاد می‌کند که نیروهای امنیتی سابق افغانستان را به فراموشی سپرده‌اند.

این نظامی پیشین از دفتر کمیساریای عالی پناهنده‌گان سازمان ملل متحد در ایران شکایت می‌کند که به وضعیت پناهنده‌گی آنان رسیده‌گی نمی‌کند. او می‌افزاید: «دروازه‌اش باز است، اما هیچ مهاجر را قبول ندارد. برخورد زشت می‌کند. این‌ها حامیان حقوق بشر هستند که پناه‌جویان را و توهین تحقیر می‌کنند؟»

او همچنان تصریح می‌کند که ایران به رغم پذیریش میلیون‌ها شهروند، فرزندان مهاجران افغانستان را به دلیل نداشتن اسناد لازم اقامتی، از حق آموزش، تحصیل، اخذ سیم‌کارت و کارت بانکی محروم کرده است. به گفته او، برگه‌های سر‌شماری را که ایران قبلاً توزیع کرده، نزد نیروهای امنیتی این کشور مدار اعتبار نیست و دارنده‌گان این برگه‌ها نیز رد مرز می‌شوند.

همزمان، تعدادی از نیروی امنیتی پیشین که در پاکستان به ‌سر می‌برند، می‌گویند که از ترس اخراج اجباری پولیس به ستوه آمده‌اند. آنان می‌افزایند که به دلیل نداشتن اسناد لازم اقامتی، نمی‌توانند خانه به کرایه بگیرند. نظامیان پیشین که اکنون در غربت نیز به‌شکل پنهانی زنده‌گی می‌کنند، می‌افزایند که فرزندان‌شان نمی‌توانند درس بخوانند و این وضعیت برای آنان کشنده است.

احمد (مستعار)، یکی از نظامیان پیشین، با ابراز نگرانی از آینده نامعلوم نیروهای امنیتی می‌گوید: «تا چه وقت بی‌سرنوشت، بی‌خانه و بدبخت باشیم؟ کسانی که مسوولین ما بودند، جنرال‌های روزهای خوب بودند و فرار کردند. دو سال است که صدای ما را کسی نمی‌شنود، اما در هر جای دعوای نماینده‌گی از ما را به‌ خاطر اهداف خود دارند.»

 پس از آن‌که حکومت پاکستان دست به اخراج اجباری پناه‌جویان اهل افغانستان زده است، تعدادی از نظامیان پیشین کشور در معرض رد مرز شدن قرار دارند.

شمسیه (مستعار) در وزارت دفاع ملی حکومت قبلی وظیفه داشت و در حال حاضر به پاکستان پناه برده است. او از روند اخراج مهاجران افغانستان در پاکستان به‌‌شدت نگران است و می‌گوید که اگر اخراج شود، با خطر مرگ روبه‌رو خواهد شد. او می‌گوید: «مدت سه سال وظیفه نظامی داشتم و فعلاً حتا از سایه خود می‌ترسم. اگر اخراج شویم، مجازات و کشته می‌شویم.»

این نظامی پیشین تاکید می‌ورزد که جان نیروهای امنیتی در پاکستان نیز در خطر قرار دارد. او استدلال می‌کند که طالبان به اروپا رسیده‌اند و این نیروها در پاکستان هم مصونیت ندارند.

این در حالی است که بیش از پنج هزار تن از نیروهای امنیتی پیشین با ارسال نامه‌‌ای سرگشاده به کانگرس ایالات متحده امریکا، خواستار توجه جدی به سرنوشت نظامیان پیشین در ایران، پاکستان و افغانستان شده‌اند. آنان در نامه‌ خود وضعیت نیروهای امنیتی قبلی در سیطره طالبان و کشورهای همسایه را نگران‌کننده توصیف کرده‌اند. در این نامه از کانگرس ایالات متحده خواسته شده که برای رهایی نظامیان پیشین از زندان‌های طالبان، فشارهای لازم بالای این گروه وارد شود تا دست از بازداشت، کشتار، شکنجه و ناپدید کردن نیروهای امنیتی حکومت قبلی افغانستان بر‌دارند. آنان گفته‌اند که با سلطه مجدد طالبان، افغانستان بار دیگر به پناه‌گاه امن تروریسم بین‌المللی تبدیل شده و جهان شاهد حمله‌های مشابهی ۱۱ سپتامبر خواهد بود.

در بخشی از این نامه آمده است: «آرزومندیم قبل از این‌که نظامیان پیشین بیش‌تر از این قربانی انتقام‌گیری گروه طالبان و سوءاستفاده کشورهای شرور منطقه قرار گیرند، به سرنوشت‌شان توجه جدی صورت گیرد تا نیروهایی که روزگاری در خط مقدم جنگ علیه تروریسم بین‌المللی قرار داشتند، در نتیجه مجبوریت خود به دشمنان ثبات و امنیت جهانی مبدل نشوند.»

پیش از این، دفتر هیات معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) با نشر گزارشی گفته بود که در جریان دو سال سلطه طالبان، بیش از ۲۰۰ تن از کارمندان دولت پیشین که اکثریت آنان را نظامیان تشکیل می‌دادند، از سوی طالبان کشته شده‌اند. در گزارش حد‌اقل ۸۰۰ مورد از قتل‌های فراقانونی، بازداشت خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری و ناپدید شدن اجباری ثبت شده است.

همچنان یافته‌های روزنامه ۸صبح که در یک گزارش جداگانه منتشر شده، نشان می‌دهد که در جریان سه‌ ماه گذشته حدود ۲۰ تن از نیروهای امنیتی سابق از سوی طالبان به اشکال مختلف کشته و تیرباران شده‌اند. در تازه‌ترین مورد، این گروه یک نظامی پیشین را در ولایت نورستان تیرباران کرده‌ است. روند بازداشت، شکنجه و ناپدید کردن اجباری نیروهای امنیتی سابق، از سوی طالبان دوام دارد.

منبع