بی‌بی‌سی دریافته است نزدیک به ۲۰۰ نفر از نیروهای ویژه امنیتی افغانستان که توسط ارتش بریتانیا آموزش داده شده‌اند در خطر اخراج و بازگردانده شدن به افغانستان تحت حکومت طالبان قرار دارند.

این آمار که از سوی شبکه‌ای از نیروهای سابق ارتش افغانستان تهیه شده نشان‌دهنده گستره وضعیتی است که یک ژنرال سابق بریتانیا آن را «خیانت» و «مایه شرم» این کشور خوانده است.

این سربازان با سقوط دولت افغانستان به پاکستان گریختند و حالا با سیاست دولت پاکستان برای اخراج آوارگان افغان در خطر قرار گرفته‌اند.

بریتانیا می‌گوید هزاران نفر از افغان‌ها را به منطقه امن رسانده است.

ژنرال ریچارد بارونز، که بیش از ۱۲ سال در ارتش بریتانیا در افغانستان خدمت کرده است به برنامه نیوزنایت بی‌بی‌سی گفت ناکامی بریتانیا در انتقال این سربازان افغان «مایه شرم» است چرا که بریتانیا را کشوری «بی‌کفایت» و یا تابع «معیارهای دوگانه» نشان خواهد داد: «هیچ کدام این‌ها قابل‌قبول نیست. این یک خیانت است و هزینه این خیانت را مردمی می‌دهند که در کنار ما خدمت کردند و حالا باید یا جان بدهند و یا زندگی‌شان را در زندان سپری کنند.»

در سال ۲۰۲۱ بوریس جانسون، نخست وزیر وقت بریتانیا به پارلمان این کشور گفت خدمتی که نیروهای ویژه افغان کرده‌اند اهمیتی فوق‌‎العاده داشته و این کشور آنچه را که بتواند جهت فراهم کردن مسیری ایمن برای آنها خواهد کرد.

نگرانی درباره سرنوشت این سربازان افغان درحالی افزایش یافته که مشخص شده است دولت بریتانیا درخواست چهره‌های ارشد نظامی و دیپلماتیک خود را برای اعطای پناهندگی به رهبران غیرنظامی افغان که در خطر هستند، رد کرده است.

بی‌بی‌سی نامه‌ای خصوصی را به دست آورده که در ماه مارس ۲۰۲۲ به وزارت خارجه بریتانیا ارسال شده و در آن از دولت خواسته شده بود تا فورا به گروهی ۳۲ نفره از والیان، دادستان‌ها و مقام‌های دولتی که در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ با دولت آمریکا و بریتانیا در ایالت هلمند همکاری کردند کمک کند.

این ۳۲ نفر هم مثل اغلب ۲۰۰ نیروی ویژه افغان برای ورود به بریتانیا از طریق برتامه کمک و اسکان افغان‌ها یا ای.آر.ای.پی درخواست کردند. این برنامه برای کمک به «کسانی که برای دولت بریتانیا کار کرده‌اند و یا در افغانستان در کنار یکی از بخش‌های دولت، کار، همکاری یا پشتیبانی کرده‌اند»، تدوین شده است.

درخواست ورود بسیاری از این مقام‌ها و سربازان رد شده و عده‌ای دیگر نیز بیش از یک سال است که پاسخی دریافت نکرده‌اند.

یکی از این مقام‌ها، والی یک بخش به بی‌بی‌سی گفت که بعد از ۲۰ ماه انتظار دو هفته پیش جواب منفی گرفته است.

سر ریچارد بارونز، یکی از مقام‌های نظامی که نامه به وزارت خارجه را امضا کرده است می‌گوید: «ما به این مردم تعهدی ویژه دادیم که آن را در یک نظام موثر، کارآمد و حتی همدل عملی نکردیم.»

«ما شانه به شانه جنگیدیم»

علی، یکی از نیروهای ویژه افغان که امروز در خطر اخراج از پاکستان قرار دارد به بی‌بی‌سی گفت حس می‌کند بریتانیا به او خیانت کرده و رهایش کرده است.

او که از یک اتاق امن در پاکستان با بی‌بی‌سی صحبت می‌کرد درباره کار با ارتش بریتانیا گفت: «ما روز و شب با هم بودیم. در جریان اموزش زیر یک چادر خوابیدیم و از یک ظرف غذا خوردیم. در جریان عملیات شانه به شانه، مثل اعضای یک خانواده جنگیدیم.»

علی یکی از نیروهای ویژه یگان ۳۳۳ بود که در سال ۲۰۰۳ برای مقابله با مشکل تولید خشخاش در افغانستان توسط بریتانیا تشکیل شد.

این واحدها که به قطعات سه شماره‌ای معروف شده بود خیلی زود در کنار قطعه ۴۴۴، نیروهای منطقه‌ای افغان به عنوان نیروهای صادق، شجاع و موثر اعتبار پیدا کرد.

ژنرال ریچارد بارونز می‌گوید: «سه‌قلوها در خط مقدم عملیات ضد تروریسم بریتانیا قرار داشتند. آنها در دشوارترین و خطرناک‌ترین و مهم‌ترین ماموریت‌ها، در کنار نیروهای بریتانیا بودند.»

در اوت/آگوست ۲۰۲۱، وقتی که دولت افغانستان سقوط کرد، قطعه ۳۳۳ یکی از معدود یگان‌هایی بود که محکم در برابر طالبان ایستاد. علی، در کنار همقطارانش، به هتل بارون در کابل رفتند تا از شهروندان بریتانیا که در آنجا، در انتظار ترک کشور بودند محافظت کنند.

علی فکر می‌کرد دو دهه جنگ در کنار نیروهای بریتانیا به این معنی که او هم به زودی کمک دریافت می‌کند اما اشتباه می‌کرد. او نتوانست در هواپیمای تخلیه افغانستان جایی بیابد و نهایتا از راه زمین به پاکستان رفت: «هیچ وقت فکر نمی‌کردیم که قهرمان‌ها را تنها بگذارند. ما این همه خطر به جان خریدیم. آماده کمک به جامعه بین‌الملل بودیم. به آزادی بیان و جان انسان احترام گذاشتیم اما همه چیز زیر و زبر شد. خیلی ناامید کننده است.»

حالا، در حالی‌که مقام‌های پاکستان در تعقیب افغان‌های بدون مدرک و اخراج آنها به افغانستانند علی می‌گوید: «در یک اتاق با زن و ۵ کودکم زندگی می‌کنم و از ترس پلیس کار نمی‌توانم بکنم. سه ماه است که خودم را در خانه محبوس کرده‌ام.»

آمار تخمینی حاکی از آن است که نزدیک به ۲۰۰ نفر از کماندوهای افغان مثل علی تا پایان سال در خطر اخراج به افغانستان قرار دارند. این آمار از سوی شبکه‌ای مخفی از اعضای سابق نیروهای امنیتی افغان به بی‌بی‌سی داده شده است. اطمینان از دقت آن ممکن نیست ولی منابع ارشد دیپلماتیک بریتانیا به بی‌بی‌سی گفته‌اند که این بهترین تخمین است.

«به من خیانت شد»

عادل، در یکی از ولسوالی‌‌‌های هلمند یکی از چهره‌های سیاسی بود که در خط اول جنگ با طالبان قرار داشت. این منطقه قبل از سال ۲۰۰۱ از استحکامات اصلی طالبان بود.

او از مخفی‌گاه خود به بی‌بی‌سی گفت: «وقتی که من والی بودم ما تعدادی از رهبران طالبان را دستگیر کردیم. می‌دانستند که ما در کنار نیروهای بین‌المللی می‌جنگیم بنابراین تهدید علیه من جدی است.»

او یک بار دست‌هایش را به دور یک بمب‌گذار انتحاری حلقه کرد و مانع انفجار او شد که می‌توانست ده‌ها نفر از جمله زنان و کودکان را بکشد.

او هم مثل علی می‌گوید به ایده ماموریت مشترک با بریتانیا ایمان آورده بود و از همان عبارت برای توصیف رابطه با ارتش بریتانیا استفاده کرد: «ما برنامه‌ها را شانه به شانه اجرا می‌کردیم، هدف مشترکمان آوردن امنیت برای مردمی بود که در هلمند زندگی می‌کردند. که زندگی خوب و در آرامش به آنها بدهیم.»

او که می‌گوید برادر و دو عموزاده‌اش توسط طالبان کشته شده‌اند در سال ۲۰۱۸ چنان کتک خورد که فکر کرد مرگش حتمی است.

وقتی که مشخص شد طالبان به قدرت بازمی‌گردد عادل نگران جان خود شد. او درباره شبی که از بازگشت طالبان به قدرت مطمئن شد می‌گوید: «حتی یادش هم مرا می‌ترساند. وقتی که برادرم کشته شد گریه نکردم اما آن شب گریستم.»

عادل می‌گوید گمان می‌کرد سال‌ها مشارکت با نیروهای بریتانیای به او ایمنی و پناه خواهد داد اما درخواست پناهندگی او نیز در طرح آی.آر.ای.پی رد شد.

او حالا با ویزای منقضی شده در پاکستان مخفی شده است: «به من خیانت شد، فکر نمی‌کردم مرا اینگونه تنها بگذارند.»

درخواست پناهندگی او علیرغم حمایت چهره‌های دیپلماتیک و نظامی بود که با او همکاری کرده بودند، رد شد.

ژنرال سر ریچارد بارونز می‌گوید: «من شخصا خجالت می‌کشم چون عمیقا فکر می‌کنم ما به آنها تعهدی کردیم و به آن عمل نکردیم. گفتن اینکه آنها واجد شرایط نیستند و باید سرنوشتشان را به دست‌ها طالبان بسپاریم از مزخرف هم فراتر است. اگر فرمانداری که با بریتانیا همکاری کرده واجد شرایط نیست این سئوال را ایجاد می‌ کند که آیا هیچ کس می‌تواند شرایط مورد نظر این طرح را داشته باشد؟»

وزارت دفاع بریتانیا می‌گوید این کشور «تعهدی دست و دلبازانه و بلند پروازانه برای کمک به مردم واجد شرایط افغانستان» کرده است.

به گفته سخنگوی این وزراتخانه تا کنون ۲۴۶۰۰ نفر به منطقه‌ای امن منتقل شده‌اند.

به گفته این سخنگو «تمام درخواست‌ها منفردا و در تطبیق با سیاست تدوین شده دولت بررسی می‌شود و صرف شغل کسی او را واجد شرایط نمی‌کند.»

علی و عادل می‌گویند علیرغم همه چیز به کاری که کرده‌اند افتخار می‌کنند.

منبع